1. Zagrożenie eksplozją
Czym jest terroryzm?
Terroryzm to termin oznaczający użycie siły lub przemocy w stosunku do osób lub własności, w celu zastraszenia, przymuszenia lub okupu. Jego podstawową cechą jest to, że trudno jest przewidzieć miejsce i skalę jego wystąpienia. Liczba znaków ostrzegających przed wystąpieniem aktu terroryzmu jest niewielka lub zerowa.
Specyfika zamachu bombowego
Eksplozja materiału wybuchowego jest jedną z najgroźniejszych form ataku terrorystycznego. Jego specyfika polega na tym, że nie rozróżnia „swoich” od „obcych” (w odróżnieniu od działań polegających np. na porwaniu i przetrzymywaniu zakładnika lub organizacji zamachu z bronią na określoną osobę).
W przypadku ataku bombowego, w większości przypadków of arami są przypadkowi ludzie, którzy nie mają nic wspólnego z motywami działania terrorystów. Terrorysta zwykle nie wyróżnia się z tłumu.
2. Działania prewencyjne
Czy można przygotować się na sytuację ewentualnego zagrożenia wybuchem?
Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych skutków zamachu, ograniczyć potencjalne szkody i zminimalizować ryzyko chaosu, kieruj się kilkoma podstawowymi zasadami:
- zapamiętuj drogi i miejsca planowanej ewakuacji (w budynkach, metrze i zatłoczonych miejscach)
- nie przyjmuj od obcych osób paczek, walizek i prezentów
- zwróć uwagę na podejrzane, pozostawione przedmioty i nietypowe zachowania
- nie pozostawiaj własnego bagażu bez opieki – twoje zachowanie może wywołać chaos i uruchomić procedury bezpieczeństwa
- nie zbliżaj się i nie dotykaj przedmiotów, z których wystają przewody, wydobywa się gaz, płyn, zapach, dźwięk, wysypuje się proszek, albo tych, które zostały pozostawione przez szybko oddalające się osoby
- jeśli widzisz bombę – jesteś w jej zasięgu. Oddal się na bezpieczną odległość i ukryj, korzystając z naturalnych i sztucznych barier (unikaj szklanych powierzchni)
- będąc w pobliżu ładunku, nie używaj telefonu komórkowego i nie rób zdjęć z użyciem flesza
- postaraj się zapamiętać jak najwięcej szczegółów, które mogą przydać się służbom
- poinformuj o zagrożeniu Policję
- po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji niezwłocznie udaj się do wyjścia (poza strefę zagrożoną)
- poinformuj przebywających w pobliżu o zagrożeniu, starając się nie wywoływać paniki
- nie próbuj udawać bohatera. Ryzykowne działania pozostaw służbom wyposażonym w odpowiedni sprzęt i wiedzę
3. Zagrożenie eksplozją – jak się zachować?
W przypadku zgłoszenia podejrzanej przesyłki niezbędna jest interwencja profesjonalnych służb. Jeżeli znalazłeś przedmiot niewiadomego pochodzenia i podejrzewasz, że może być to ładunek wybuchowy lub inne niebezpieczne urządzenie – koniecznie jak najszybciej zgłoś to Policji, Straży Pożarnej, straży miejskiej lub administratorowi obiektu.
Zawiadamiając Policję:
podaj informację o rodzaju zagrożenia (np. podejrzana przesyłka)
podaj informację o miejscu, które może być potencjalnie zagrożone wybuchem
podaj źródło informacji o zagrożeniu (własna obserwacja, rozmowa telefoniczna)
podaj możliwie dużo szczegółów związanych z ewentualną rozmową telefoniczną (m.in. numer telefonu, z którego wykonano połączenie oraz ten, na który dzwoniono, czas połączenia)
Jak się zachować po otrzymaniu informacji o podłożeniu bomby?
- Poinformuj służby – zadzwoń na numer 112
- Do czasu przybycia Policji postaraj się ograniczyć liczbę osób, które znajdują się w okolicy potencjalnego rażenia bomby. Zagrodź przejście krzesłem, ławką, poproś o opuszczenie budynku
- Po otrzymaniu informacji o podłożeniu bomby w miejscach użyteczności publicznej, urzędach i biurach (bez wskazania dokładnego miejsca) należy poinformować zagrożonych o ryzyku i sprawdzić miejsce pracy – podejrzenia powinno wzbudzić nowe ułożenie wyposażenia oraz nowe, dotychczas nieużywane przedmioty. Pomieszczenia ogólnodostępne powinny zostać sprawdzone przez osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w danej instytucji
- Nie dotykaj podejrzanych przedmiotów. Poinformuj o ich lokalizacji służby i administratora budynku
- Po przybyciu Policji, przejmuje ona kierowanie działaniami. Identyfikacją ładunku wybuchowego zajmują się jej wyspecjalizowane jednostki;
- Stosuj się do poleceń służb
- Zachowaj spokój po ogłoszeniu ewakuacji. Sprawnie opuść zagrożony rejon, zabierając jedynie rzeczy osobiste (torebkę czy plecak)
- Jeżeli zagrożeniem objęty jest np. teren parkingu, na którym zaparkowany jest Twój samochód, nie próbuj go ratować
4. Przeżyłeś wybuch – co dalej?
Jeśli jesteś świadkiem eksplozji i nie odniosłeś obrażeń:
- powiadom służby o zdarzeniu – podaj informację o lokalizacji i poszkodowanych
- jeżeli to możliwe, udziel pomocy poszkodowanym
- oddal się z miejsca zdarzenia
- nie utrudniaj służbom dojazdu na zagrożony teren
- stosuj się do poleceń służb i komunikatów przekazywanych przez radio, telewizję i megafony
W przypadku zagrożenia katastrofą budowlaną i katastrofy budowlanej:
- wyłącz instalacje: gazową, elektryczną, wodną
- powiadom o zagrożeniu sąsiadów i w razie potrzeby pomóż im opuścić budynek
- zabierz ze sobą najważniejsze dokumenty oraz pieniądze i opuść budynek
- nie korzystaj z windy, uważaj na stropy i klatki schodowe
- jeżeli nie możesz opuścić budynku drzwiami, uciekaj oknem
- jeżeli nie masz możliwości opuszczenia budynku, wywieś w oknie białe prześcieradło lub obrus – to znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy
- jeżeli zostałeś przysypany lub przygnieciony, stukaj w elementy metalowe
- ułatwi to ratownikom zlokalizowanie miejsca, w którym się znajdujesz krzycz tylko w ostateczności (krzycząc wdychasz niebezpieczne ilości kurzu)
Po opuszczeniu budynku zagrożonego katastrofą budowlaną:
- powiadom służby o liczbie osób pozostających wewnątrz i tych, które na pewno przebywają poza budynkiem (są np. w pracy, szkole)
- nie utrudniaj ratownikom i policjantom pracy – stosuj się do ich poleceń
- nie wracaj na miejsce katastrofy i nie wchodź do uszkodzonego budynku bez zezwolenia
- jeżeli jesteś ranny, zgłoś się do punktu pomocy medycznej
- jeśli posiadasz jakiekolwiek informacje, które mogłyby być pomocne w akcji ratowniczej – przekaż je służbom
5. Telefony alarmowe
ogólny telefon alarmowy dla telefonów komórkowych
Pogotowie Ratunkowe
Państwowa Straż Pożarna
Policja
„Procedura bezpiecznego zachowania oraz reakcji na wypadek zagrożenia eksplozją materiału wybuchowego” została opracowana z wykorzystaniem doświadczeń i standardów postępowania stosowanych między innymi w jednostkach organizacyjnych (formacjach) podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.